Bij intercostaal neuralgie is er sprake van pijn veroorzaakt door een beschadiging of minder goed functioneren van de zenuw die tussen de ribben loopt (intercostaal zenuw). Bij het niet goed werken van een zenuw kunnen signalen die normaal gesproken niet als pijnlijk worden ervaren, wel als pijnlijk worden ervaren.
Er zijn 12 intercostale zenuwen die aftakken van een van de 12 zenuwwortels die tussen de ruggenwervels op borstkas hoogte uittreden. De zenuwwortel splitst zich na het uittreden in een zenuw die naar de rug loopt en daar een gedeelte van het gevoel verzorgt en een zenuw (die in dit geval de pijnklachten veroorzaakt), welke onder de rib meeloopt naar de voorzijde van het lichaam en de borstkaswand van gevoel voorziet.
De klachten zitten meestal in een smalle band die vanaf de rug rondom de borstkas tot aan de voorkant van de borst loopt. Bij intercostaal neuralgie treedt de pijn meestal aan een kant op. De pijn kan hevig, schietend en/of scherp zijn, welke continu en/of aanvalsgewijs aanwezig is. Het zacht aanraken van de huid kan pijnlijk zijn, maar de huid kan juist ook weer dof aanvoelen. Verder kan het zo zijn dat het prikken met een speld in dit huidgebied veel pijnlijker is dan men zou verwachten.
De pijnklachten worden vaak verergerd door bewegingen met de borstkas, zoals bijvoorbeeld bukken, hoesten of (diep) ademhalen.
Er zijn verschillende oorzaken voor een intercostaal neuralgie. Een groot aantal van de patiënten met deze pijnklachten hebben eerder een operatie aan de borstkas gehad. Hierbij wordt de pijn veroorzaakt door beschadiging van de zenuwen door het openen van de borstkas of een trauma (bijvoorbeeld gebroken ribben). Een andere belangrijke oorzaak kan gordelroos zijn (hierbij is sprake van een huidreactie die veroorzaakt wordt door het varicella zoster virus (dit is hetzelfde virus dat zorgt voor waterpokken). Hierbij treden huiduitslag en pijn in dezelfde band over de huid. Soms begint de pijn zelfs voordat de huiduitslag zichtbaar is. Bij ongeveer 20% van de mensen blijft de pijn na het verdwijnen van de huidafwijkingen. Vaak verdwijnt deze pijn in de loop van een jaar. Andere oorzaken die veel minder vaak voor deze klachten zorgen zijn bijvoorbeeld tumoren (bijvoorbeeld bij borstkanker, of uitzaaiïng van kanker naar de wervelkolom of rib), tuberculose, ontsteking onder het diafragma of bij de nier.
In sommige gevallen is de oorzaak snel duidelijk, als er bijvoorbeeld een duidelijke relatie is tussen het ontstaan van de klachten en een operatie aan de borstkas, of gebroken ribben. Vaak is de diagnose te stellen op basis van het verhaal van de klachten en lichamelijk onderzoek. Mocht dit nodig zijn kan er eventueel aanvullend onderzoek worden verricht. Er zijn geen specifieke maatregelen om intercostaal neuralgie te voorkomen.
Opties ter behandeling zijn pijneducatie, medicatie, manuele therapie, TENS, Esketamine infuustherapie, Qutenza pleister, infiltratie en/of gepulseerde stroom (PRF) t.h.v. de betrokken zenuw, infiltratie en/of PRF van een triggerpoint en epidurale infiltratie.